اسم دیگر این گروه از بیماریها را بیماریهای بثوری اطفال و یا بیماریهای عفونی بثوری می نامند. لغت بثوری به ضایعات پوستی منتشر گفته می شود. از خصوصیات بثورات عفونی همراهی آن با ضایعات مخاطی است که در اصطلاح آنرا آنانتم می نامند.

بیشترین علت این بیماریها ویروسها بوده و در درجات بعد باکتریها-ریکتزیاها و انگلها عامل آن می باشند. بیماریهای عفونی بثوری غالبا" به دنبال تب و حالتهایی مثل سرما خوردگی ایجاد و و ناگهان پوست و مخاط دچار جوشهای منتشر می گردد. بثورات پوستی ویژگی خاصی ندارند تا بتوان از روی شکل آنها به عامل مولد آن پی برد. در صورتیکه عامل مولد آنها ویروس باشد تشخیص دقیق ویروس مولد آن لازم نیست زیرا بعد از چند روز خود به خود خوب می شوند. معذالک بعضی از بیماریهای عفونی بثوری را که ویژگی خاص دارند و تعداد آنها 6 می باشد توضیح می دهیم این بیماریها عبارتند از:

بیماری یکم یا سرخک بیماری دوم یا مخملک بیماری سوم یا سرخجه بیماری چهارم یا بیماری دوک و بیماری پنجم یا erythema infectiosum و بیماری ششم یا تب سه روزه یا exanthema subitum از بیماریهای عفونی دیگر مونونوکلئوز عفونی و بیماری فوق العاده مهم کاوازاکی و بیماری موسوم به ژیانوتی کراستی و بیماری موسوم به exanthema unilateral lateral است.

بیماریهای عفونی بثوری

1- سرخک

بیماری اول یا سرخک که با علائم سرفه و زکام و قرمزی چشم cough, coryza, conjonctivite و جوش های سفید داخل گونه tache koplik و بثورات جلدی که از سر شروع و به پا ختم می گردد. مشخص می شود امروزه به واسطه وجود واکسن سرخک ممکن است سرخک هایی با اشکال غیر معمول در بالغین ببنیم. سرخک را با این سه اصطلاح نشان می دهند morbilli, measeles, rubeola,

2- مخملک scarlatina

علاوه بر تب و گلو درد بیمار دچار قرمزی منتشر پوست یا اریترودرمی می شود که بر روی قرمزی برآمدگی های ریز شبیه پرزهای مخمل داریم. علت آن استرپتوکوک بتا همولیتیک A و در بعضی موارد میکروبی به اسم اکتینو باکترهمولیتیک می باشد که این میکروب اخیر را قبلا" کرینه باکتر همولیتیک می نامند. از علائم دیگر مخملک زبان توت فرنگی شکل و تشدید علایم در چین هاست ( علامت پاستیا) و علامت مهم دیگر رنگ پریدگی اطراف دهان می باشد.

3- بیماری سرخجه (german measeles)

در اثر ویروس سرخجه ایجاد می شود شبیه سرخک است با علائم خفیف تر و بدون قرمزی چشم و تاش کوپلیک. اگر زن حامله در 3 ماهه اول حاملگی گرفتار شود سبب نقص جنین و گاهی سقط و مرگ جنین می گردد.

4- بیماری چهارم یا بیماری دوک

این بیماری شخصیت مستقلی ندارد و مخلوطی از بیماری های عفونی بثوری اطفال می باشد.

5- بیماری پنجم (erythema infectiosum)

در اثر پارو ویروس ب 19 ایجاد می شود. بیشتر در فصل تابستان شایع است از علائم آن قرمزی صورت به شکل معروف به صورت سیلی خورده می باشد. علائم دیگر پوستی آن وجود پاپول های توام با خون ریزی به شکل جوراب و دستکش می باشد. پیدایش لکه های قرمز حلقوی در پوست (اریتم آنولر) آن را شبیه بیماری روماتیسم اطفال می نماید و بالاخره در اندام ها ضایعات به شکل لیویدورتیکولاریس یعنی تور مانند ممکن است ایجاد شود. گرفتاری خانم های حامله به این بیماری هم سبب ناهنجاری های جنینی و مرگ جنین و سقط می گردد. این بیماری ممکن است چند ماه طول بکشد ولی فقط در اوایل واگیردار است و علاقه شدید این ویروس به گلبول های قرمز می تواند سبب کریز آنمی همولیتیک در افراد مستعد مثل افراد مبتلا به سیکل سل آنمی گردد.

6- بیماری ششم (exanthema subitum)

اسم دیگر آن تب سه روزه است و عامل مولد آن عمدتا" HHV6 و در پاره ای موارد HHV7 عامل آن می باشد. پس از ختم ناگهانی تب بثورات بر روی تنه ظاهر می شود و به طرف اندام ها پیش می رود در این بیماری صورت گرفتار نمی شود.

منونوکلئوز عفونی

این سندرم یک معلول است مهمترین علت های آن عبارتند از: ویروس EBV ( این ویروس در ایجاد کار سینوم ناز و فارنکس، بورکیت لینفوما، هوچکین و نوعی T CELL LYMPHOMA به نام آنژیوسنتریک لینفوما و ساب کوتانئوس لینفوما و همچنین OHL و B CELL LYMPHOMA در ایدز نقش دارد.

ویروس های دیگر مولد آن عبارتند از:HIV1-CMV ویروس هپاتیت و توکسوپلاسما می باشند. منونوکلئوز دارای معیارهای بالینی، خونی و سرمی است. معیارهای بالینی عبارتند از: آنژین که به پنی سیلین جواب نمی دهد، تب، بزرگی غدد لنفاوی مخصوصا" در پشت گردن، بزرگی طحال و کبد و بثورات جلدی در 10 درصد موارد اما در 90 درصد موارد اگر آمپی سیلین مصرف شود. بیماری های عفونی که منجر به پارگی طحال می گردد عبارتند از:

• منونوکلئوز، مالاریای ویواکس، تب دانگ و هر بیماری که به طور حاد طحال را بزرگ می کند.
• معیارهای خونی عبارتند از: لوکوسیتوز بیش از 10000 همراه با بیش از 10 درصد لنفوسیت های آتیپیک در نتیجه با لنفوم و لوسمی اشتباه می شود. لنفوسیت های آتیپیک راکتیوتی سل می باشند.
• معیار سرمی آنتی بادی اختصاصی در EBV عبارتند از : آنتی ویرال کاپسید، آنتی ژن، (ANTI-VCA) که در مرحله حاد از جنس IgM و در مرحله مزمن از جنس IgG است.

و اما آنتی بادی غیراختصاصی یا هتروفیل مثل مونو اسپات و پل بانل که آنتی بادی به ترتیب سبب آگلوتیناسیون گلبول های قرمز اسب و گوسفند می شوند و معمولا" یکی از این 2 تست برای تشخیص کافی است. و اما در مورد CMV هم آنتی بادی اختصاصی ANTI-CVA از نوع IgM و IgC را باید انجام داد. درمان عبارت است آسیکلو ویروکورتون در صورت انسداد راه های هوایی یا ترومبوسیتوپنی.

منونوکلئوز عفونی چون بیشتر با بوسیدن منتقل می شود آن را بیماری بوسه هم می نامند. در این بیماری علاوه بر گلو درد و تب و بزرگی غدد لنفاوی در 10 درصد موارد بثورات جلدی منتشر سرخکی یا مخملکی شکل داریم. علامت دیگر بزرگی طحال است و استعداد آن به پاره شدن پس باید از لمس خشن طحال خودداری کرد. خصوصیت دیگر این بیماری این است که وقتی به آنها آمپی سیلین داده شود 8 تا 10 روز بعد دچار بثورات پوستی سرخکی شکل می شوند( در بیشتر از 90 درصد موارد)

خصوصیت دیگر این بیماری این است وقتی به آنها اشتباها"آمپی سیلین داده شود 8 تا 10 روز بعد در بیشتر از 90 درصد موارد دچار بثورات پوستی می شوند. نکته مهم آن است که این افراد به آمپی سیلین حساسیت ندارند و تجویز آن برای آنها در آینده مجاز است. بزرگی طحال و گرفتاری کبد همراه با افزایش آنزیم های کبدی ممکن است در این بیماری پیش آید اگر عامل مولد بیماری CMV باشد گرفتاری کبد بیشتر از مواقعی است که عامل آن EBV باشد. علت دیگر این بیماری HIV است. این بیماری به علت لوکوسیتوز بین 10 تا 40 هزار حاوی (منوسیت های آتیپیک فراوان با سرطان های خونی اشتباه می شود. به خصوص اگر خونریزی در لثه ها هم در تابلوی بیماری وجود داشته باشد.

بیماری کاوازاکی

بیماری فوق العاده مهم دیگر بیماری کاوازاکی است از خصوصیات آن تب بیش از 5 روز و 4 علامت از 5 علامت زیر است:

• بثورات مخملی شکل در پوست
• التهاب در مخاط دهان با ورم و قرمزی و ترک مشخص در لب ها و زبان توت فرنگی شکل
• قرمزی و التهاب کف دست و پا و پوسته ریزی کف دست و پا به شکل دستکش و جوراب
• قرمزی چشم ها
• بزرگی غدد لنفاوی گردن

به این بیماری موکوکوتان لیف ند سندروم هم گفته می شود و اهمیت فوق العاده آن گرفتاری و ایجاد آنوریسم در عروق کرونر قلب می باشد. علت این بیماری به درستی معلوم نیست گاهی اگزوتوکسین استافیلوکوک و گاهی علل ناشناخته دیگر را مقصر دانسته اند تشخیص زودرس این بیماری بسیار ضروری است. باید با تجویز آسپرین و IVIG کودک مبتلا را نجات داد. این بیماری نوعی واسکولیت است و علائم واسکولیت در اعضای مختلف بدن ممکن است پیش آید مانند آرترین و آرترالژی، گرفتاری رگ های قلب، پریکاردیت، میوکاردیت، مننژیت، گرفتاری کیسه صفرا و زردی و بالاخره اسهال.

ژیانوتی کراستی: بیماری دیگر ژیانوتی کراستی است که علت آن در اروپا بیشتر ویروس هپاتیت ب و در امریکا EBV و گاهی آنترو ویروس ها می باشند. بثورات جلدی در گونه ها و سطوح اکستانسور اندام ها و سرین است. تنه گرفتار نمی شود. این بیماری هم ممکن است چند ماه طول بکشه.

Unilateral Lateral exanteham

این بیماری به طور یک طرف قفسه سینه و بازو و گاهی ران را می گیرد. اگر هم دو طرف گرفتار شود همیشه ضایعه در یک طرف شدیدتر است و بیشتر آن را با اگزمای تماسی اشتباه می گیرند. چون در فصول خاصی ایجاد می شود فکر می کنند عامل ویروسی داشته باشد. دوره این بیماری معمولا" چند ماه به طول می انجامد.

نمونه های دیگر این گروه عبارتند از: بیماری های ریکتزیابی مانند تب لکه دار کوه های صخره ای و تیفوس ، مننکوکوکسمی با پورپورای فولمینانس و استافیکوک توکسیک شوک سیندروم و بیماری ssssو سیفیلیس و ایدز.

ویروس های گروه تبخال

ویروس های گروه تبخال هم مانند گروه زگیل هر روز بر تعداد انواع شناخته شده آنها افزوده می شود.

HHV1: مولد تبخال معمولی است.

HHV2: تبخال تناسلی را ایجاد می کند که بیماری عود کننده و بسیار ناراحت کننده آمیزشی است و خلاصی از آن بسیار مشکل است.

HHV3: مولد آبله مرغان و زنا است.

HHV4: که همان EBV است و آن را در ایجاد مونونوکلئوز عفونی، هوجکن، بورکیت لینفوم بچه ها و بیماری وگنر دخیل می دانند.

HHV5: که همان سیتومگال ویروس است.

HHV6: که دو نوع آ و ب دارد نقش نوع آبه درستی معلوم نیست ولی نوع ب عامل عمده ایجاد اگزانتم سوبیتوم می باشد.

HHV7: که عامل موارد کمی از اگزانتم سوبیتوم می باشد. تب راجعه اطفال، سندرم خستگی مزمن و بیماری تشنج تب دار و پیتر یازیس رزه از بیماری های منسوب به آن می باشد.

HHV8: که در ایجاد سارکوم کاپوزی نقش اساسی دارد زیرا این ویروس در همه انواع سارکوم کاپوزی موجود است مانند سارکوم کاپوزی کلاسیک و سارکوم کاپوزی آندمیک آفریقایی و سارکوم کاپوزی همراه با نقص ایمنی در بیماران دارای قلب یا کلیه یا کبد یا ریه پیوندی و بالاخره در مبتلایان به ایدز.