مواد آرایشی که در گذشته نه چندان دور منحصر به اقلام بسیار کمی مانند روژ گونه، روژ لب، سرمه، حنا، و رنگ مو می شد، امروزه به صورت یک صنعت پررونق با سود کلان درآمده و اقلام آن روز به روز افزایش می یابد. به طوری که برای هر عضوی از اعضای بدن، چندین رقم مواد آرایشی یافت می شود. مانند خط چشم، سایه، ریمل، پاک کننده آرایش چشم، کرم زیر چشم، کرم ضد کبودی زیر چشم، انواع کرم پودر مایع و جامد، عطر، اسپری، شیرپاک کن و ... . در ضمن در آن روزگاران مصرف مواد آرایشی تقریبا ً منحصر به خانم های جوان بود، آن هم در ایام مخصوص مانند موقع ازدواج، جشن ها و اعیاد. اما رفته رفته مصرف مواد آرایشی در خانم های جوان به امری روزمره تبدیل گردید و کم کم شامل خانم های مسن و بالاخره مردان هم شد. در سال های اخیر متأسفانه تبلیغات مواد آرایشی سمت و سوی خود را متوجه دختران جوان و بچه سال کرده است. به طوری که دختران کم سن و سال با انواع آرایش چشم و لب و چهره و مو باعث حیرت و تعجب می شوند.

نگاهی به علل و شیوع مواد آرایشی در دختر بچه ها

• بچه ها علاقه شدیدی به تقلید دارند و این حس تقلید قوی در بسیاری از امور مانند فراگیری صحبت و تکلم، خواندن و نوشتن، یادگیری سایر ضروریات روزمره نقش بسیار مفیدی دارد. ولی اگر در کنترل و جهت دادن به این حس مراقبت صورت نگیرد به سوی امور منفی هدایت می شود، که یک نمونه آن مصرف مواد آرایشی به تقلید از مادر، خواهر بزرگتر و مردم کوچه و بازار و رسانه های عمومی مانند تلویزیون و نشریات است.
• بچه ها علاقه شدیدی دارند که هرچه زودتر بزرگ شوند، بنابراین هرگاه بتوانند با روش های ساده مانند مصرف مواد آرایشی یا کشیدن سیگار و رانندگی و غیره ادای بزرگ ترها را درآورده و به آن ها شبیه شوند، از آن هیچ ابایی ندارند.
• عموم فرزندان آدم به خصوص دختران جوان حتی از سنین بسیار کم از اینکه نازیبا باشند هراس دارند و به هر وسیله صحیح یا غلط، متناسب و یا غیرمتناسب دست می زنند تا زیباتر جلوه کنند.
• صنایع آرایشی برای تأمین منافع روزافزون و میلیاردی خود از هیچ تبلیغی فروگذار نمی کنند. مثلا ً با انتخاب اشخاص خوش لباس و خوش قد و بالا در فیلم ها و مجالس و محافل و یا از طریق رسانه های عمومی و شبکه های ارتباط جهانی چنان محصولات مورد نظر خود را زیرکانه به خورد جامعه می دهند، که به طور ناخود آگاه در ذهن عده بی شماری از مردم به صورت الگو و مد حک می شود.
• مصرف تدریجی و روزافزون مواد آرایشی کم کم به صورت عادت درآمده و سر و وضع آرایش شده به صورت جزئی از تصویر ذهنی شخص از فیزیک بدن خودش درآمده و ملکه ذهن او می گردد. یعنی اگر روزی آرایش های لازم را نکند در تصویر ذهنی خود احساس نقص می کند و درنتیجه سطح روحیه و اعتماد به نفس او پایین آمده، منجر به کاهش فعالیت های اجتماعی و گوشه گیری و منزوی شدن او می گردد. لاجرم مانند شخص سیگاری یا معتاد مواد آرایشی هم به تدریج جزو لاینفک زندگی آنها می شود.
• هر شخص نسبت به کلیه اعضاء و جوارح و شکل و شمایل خود در آینه ذهنش تصویری دارد که آن را در اصطلاح Body Immage می نامند، به عبارت دیگر در درون ذهن هر شخص آینه ای موجود است و همان طور که شخص در آینه میز توالت چهره خود را می بیند در آینه درونی و ذهنی خود هم عکس و یا تصویری را به صورت الگو برای خود ذخیره کرده است. قیاس کردن چهره بی آرایش در آینه با تصویر ذهنی که به تدریج در ذهن شخص به صورت الگو درآمده است، سبب می شود که شخص سعی نماید با خودآرایی و مصرف مواد آرایشی هر چه بیشتر خود را با الگویی که تبلیغات به او القا کرده نزدیک سازد تا او هم مورد توجه بیشتر و تحسین اطرافیان قرار گیرد.
• مصرف یک ماده آرایشی مثلا ً لاک ناخن در یک دختربچه انگیزه ای می شود برای مصرف روژلب و روژگونه و آرایش چشم و ابرو و مژه و کم کم مصرف مواد آرایشی ساده تبدیل به مصرف مواد آرایشی مارک دار می شود و این دور تسلسل بی پایان همچنان ادامه خواهد داشت و سنگینی و پی آمد عوارض آن ابعاد مختلف زندگی شخص و خانواده ها را تحت تأثیر منفی خود می گذارد.

پی آمد مصرف مواد آرایشی در خردسالان

• مصرف مواد آرایشی در دختران خردسال سبب می شود امر آرایش در آن ها نهادینه شده و ملکه ذهن آنها گردد، لاجرم هر روز مقدار زیادی از وقت آن ها که باید صرف امور مهم تر مانند فراگیری مسائل علمی، اخلاقی، هنری، ورزشی و خانه داری گردد، صرف تهیه مواد آرایشی و انتخاب نوع آن و شناسایی محل های فروش آن و سپس یادگیری نحوه استفاده و بالاخره پاک کردن آنها شود.
  نتیجه چنین عملی این است که به جای آنکه یک دختربچه را به صورت یک دختر جوان زیرک و دانا و تحصیل کرده و خانه دار و با کمال تحویل اجتماع دهیم، یک دختربچه را به شکل یک اسباب بازی عروسکی که تنها هنرش مصرف و نمایش است درآورده ایم.
• تهیه مواد آرایش مورد نیاز سبب خالی شدن جیب خانواده ها و ایجاد ثروت های باد آورده برای تولید کنندگان آن می شود. فشار مالی شدید در خانواده های متوسط و کم درآمد عوارض و پی آمدهای منفی خود را خواهد داشت که بحث آن طولانی است.
• با وجود آنکه مصرف مواد آرایشی در دختربچه ها به نظر امرساده ای است و ممکن است ظاهرا ً مانع چندانی نداشته باشد ولی توجه شخص به خودآرایی، موجب هدایت تدریجی او به سالن های آرایشی برای آرایش مو و ناخن و صورت و سپس تهیه لباس مناسب با آن و بعد از آن مراجعه برای تغییر شکل بینی و بالا کشیدن ابرو، بزرگ یا کوچک کردن سینه ها و باسن وغیره خواهد شد.
• مصرف زودرس مواد آرایشی سبب جهش ناگهانی و بی تناسب یک دختربچه از حالت کودکی به حالت بزرگسالی می شود و بنابراین به طور ناخواسته شخص دوران کودکی خود را که بهترین دوران عمر از نظر سازندگی فکری و ذهنی است از دست داده و یک روز چشم باز کرده و متوجه می شود که این دوره بی نظیر از زندگی خود را گم کرده است و ای بسا همراه با از دست دادن این قسمت گران بهای عمر خیلی از ارزش های عاطفی و ذهنی را که باید در این دوران تکامل پیدا می کرد نیز از دست داده است.

لازم به تذکر و یادآوری است که اهمیت و ارزش دوران کودکی در تکامل جسمی و فکری به قدری است که جامعه شناسان و روانشناسان معتقدند باید نهایت سعی به عمل آید تا افراد جامعه بتوانند این دوران را به قدر کافی و لازم هم از نظر کمی و هم ازنظر کیفی تجربه نمایند زیرا متوجه شده اند از دست دادن و یا عبور سریع از این دوره نقص خطرناکی برای زندگی شخصی و اجتماع به بار می آورد.